İç Mimar İrem Karaköse Yapı güvenliği konusunda Ulus'a özel açıklamalarda bulundu

Yapı güvenliği konusunda Ulus'a konuşan İç Mimar İrem Karaköse, depreme dayanıklı binalar için hafif ve esnek malzemelerin kullanılmasının önemine dikkat çekti. Karaköse, “Yapıların depreme dayanıklılığını artırmak için çelik, betonarme ve dayanıklı ahşap gibi malzemeler tercih edilmelidir. Bu, deprem sırasında oluşabilecek hasarı en aza indirir” dedi. İç mekan güvenliği açısından devrilebilecek eşyaların sabitlenmesi gerektiğini belirten Karaköse, “Ayrıca, deprem anında hızlı tahliye sağlanabilmesi için iç mekanlarda acil çıkış yolları engellenmemelidir” diye ekledi. Yangın güvenliği konusunda da tahliye planlarının eksiksiz uygulanması gerektiğini vurgulayan Karaköse, “Yangın güvenlik sistemleri eksiksiz şekilde uygulanmalı, yangın merdivenlerinin erişilebilirliği sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı. 6 Şubat depremlerinde yapı denetimi ve mühendislik hatalarının yıkımlara neden olduğunu belirterek, denetim süreçlerinin sıkılaştırılması çağrısında bulundu.

"DEPREME DAYANIKLI MALZEMELER KULLANILMALI"

İç Mimar İrem Karaköse, yapıların depreme dayanıklı hale getirilmesi için inşaat sürecinde belirli kurallara uyulması gerektiğini belirtti. Karaköse, “Yapıların depreme dayanıklılığını artırmak için hafif ve esnek malzemeler tercih edilmelidir. Özellikle çelik, betonarme ve dayanıklı ahşap gibi malzemeler, yapısal direnci artırarak deprem sırasında oluşabilecek hasarı en aza indirir” dedi. Yapı tasarımında simetrik ve dengeli planlamanın önemine de değinen Karaköse, “Binaların simetrik ve dengeli bir şekilde tasarlanması, titreşimlerin eşit şekilde dağılmasını sağlayarak çökme riskini azaltır. Ayrıca büyük yapılarda dilatasyon derzleri kullanılmalı, böylece bölümler birbirinden bağımsız hareket edebilmelidir” ifadelerini kullandı. Deprem etkisini azaltmak amacıyla sismik izolatörlerin kullanımına dikkat çeken Karaköse, “Sismik izolatörler, yapıların temelinde kullanılarak deprem dalgalarının binaya olan etkisini azaltır ve yıkım riskini düşürür” dedi.

İÇ MEKAN DÜZENLEMELERİ ÖNEMLİ

Depreme karşı iç mekan düzenlemelerinin de önemli olduğunu belirten Karaköse, sabit mobilya kullanımının olası riskleri azaltabileceğini söyledi. “Deprem sırasında devrilebilecek mobilyaların sabitlenmesi büyük önem taşıyor. Özellikle kitaplık, televizyon gibi ağır eşyalar duvara monte edilmeli, dolap ve raflarda ise ağır eşyalar alt kısımlara, hafif eşyalar ise üst raflara yerleştirilmelidir” dedi. Acil çıkış yollarının açık tutulması gerektiğini vurgulayan Karaköse, “Deprem anında hızlı tahliye sağlanabilmesi için iç mekanlarda acil çıkış yolları kesinlikle engellenmemelidir. Mobilya düzenlemeleri bu doğrultuda yapılmalıdır” şeklinde konuştu. İç mekan aydınlatmalarında da bazı değişikliklerin yapılmasının faydalı olacağını belirten Karaköse, “Sarkan avizeler yerine tavana yapışık aydınlatma elemanları tercih edilmelidir. Ayrıca cam masa ve dolap kapakları gibi kırılabilir malzemeler için temperli cam veya güvenlik filmi kullanılması, yaralanmaları önlemek adına önemlidir” dedi.

DEPREM BÖLGELERİNDEKİ YAPILARIN DURUMU

6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin, yapı güvenliği konusunda alınması gereken önlemleri bir kez daha gözler önüne serdiğini belirten Karaköse, bölgedeki yapıların büyük bir kısmının eski yönetmeliklere göre inşa edildiğini ifade etti. “Binaların büyük bir bölümü 2000 yılı öncesinde inşa edilmişti ve modern deprem yönetmeliklerine uygun değildi. İlk 7.7 büyüklüğündeki depremin yaklaşık 75 saniye sürmesi, yapıların dayanıklılığını büyük ölçüde azalttı. Ardından meydana gelen 7.5 büyüklüğündeki ikinci deprem ise ağır hasar alan yapıların yıkılmasına neden oldu” dedi. Yapılan incelemelerde malzeme kalitesizliği, yetersiz denetim ve hatalı mühendislik uygulamalarının öne çıkan sorunlar arasında yer aldığını belirten Karaköse, “Bazı binalarda kullanılan malzemelerin kalitesiz olduğu, yeterli denetim yapılmadığı ve mühendislik hesaplamalarının doğru şekilde uygulanmadığı tespit edildi. Deprem bölgesi olarak ilan edilen alanlarda kentsel dönüşüm çalışmalarının da yetersiz kaldığı görüldü” ifadelerini kullandı.

DENETİM ÖNEMLİ

İç Mimar İrem Karaköse, yapıların güvenli hale getirilmesi için mimar, mühendis ve iç mimarların ortak çalışmasının önemine değinen , bu sürecin yalnızca inşaat aşamasıyla sınırlı kalmaması gerektiğini belirtti. Karaköse, “Afet riskini en aza indirmek için hukuki ve idari hazırlık aşamasından başlayarak, mimar, yüksek mimar ve mühendisler tarafından zemin etüdü detaylı bir şekilde yapılmalıdır. Yapının inşa edileceği arazinin zemin özellikleri, deprem riski ve sıvılaşma gibi potansiyel tehlikeler açısından incelenmelidir. Ayrıca, yapının aktif fay hatlarına olan uzaklığı belirlenmeli ve buna göre bir tasarım oluşturulmalıdır” dedi. Denetim süreçlerinin sıkılaştırılması gerektiğine dikkat çeken Karaköse, “Yetkinlik belgesi olmadan müteahhitlik yapan kişilerin, eğitim ve yeterlilik sınavlarından geçmeden yapı inşasında görev alması büyük riskler doğuruyor. İnsan hayatını doğrudan etkileyen bu süreçlerde, denetim mekanizmaları güçlendirilmeli ve yapıların yönetmeliklere uygun şekilde inşa edilmesi sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı.

"YANGIN GÜVENLİĞİ SAĞLANMALI"

Yangın güvenliği, tahliye planları ve acil durum yönetmeliklerinin eksiksiz uygulanması gerektiğini belirten Karaköse, “Özellikle son dönemde yaşanan Bolu Grand Kartal Otel yangını gibi felaketler, yapı güvenliğinin yalnızca deprem riskine değil, yangın gibi diğer afet risklerine karşı da planlanması gerektiğini göstermiştir. Bu nedenle tahliye planları ve merdiven düzenlemeleri yönetmeliğe uygun şekilde hazırlanmalı, yangın güvenlik sistemleri eksiksiz şekilde uygulanmalıdır” dedi. Yangın yönetmeliklerine uygun olmayan yapıların ciddi tehlikeler oluşturduğunu belirten Karaköse, “Yangına dayanıklı malzemeler kullanılmalı, yangın algılama ve söndürme sistemleri düzenli olarak kontrol edilmelidir. Özellikle büyük ölçekli yapılarda yangın merdivenlerinin erişilebilirliği sağlanmalı ve bina içindeki kaçış yolları her zaman açık tutulmalıdır” ifadelerini kullandı.