Otobüsçülerden dijital sansüre tepki: "Tekele karşıyız"

Teknolojinin sunduğu kolaylıklardan yararlanmak isteyen vatandaşlar, son yıllarda şehirlerarası biletlerini internet üzerinden almaya başladı. Dijital bilet satış platformunun uyguladığı yüksek komisyon oranları, sektörde tepkiye sebep oldu. Obilet uygulaması aralarında Metro Turizm’in de bulunduğu birçok firmayı sistem dışında bıraktı. Ulus’a konuşan Ankara Otobüsçüler ve Acentalar Derneği Başkanı Hacı Süleyman Barış, dijital bilet satış platformlarının sektördeki hâkimiyetine ve tekelleşme eğilimlerine karşı açıklamalarda bulundu. Dijital firmaların hiçbir fiziki maliyet taşımadan sektörden büyük kazanç sağladığını vurgulayan Barış, “Teknolojiye değil, tekelleşmeye karşıyız” dedi.

“TEKNOLOJİYE DEĞİL, TEKELLEŞMEYE KARŞIYIZ”

Otobüs taşımacılığı sektörünün dijital dönüşüme karşı olmadığını ifade eden Ankara Otobüsçüler ve Acentalar Derneği Başkanı Hacı Süleyman Barış, “Biz çağın gerisinde kalalım demiyoruz. Teknolojiden, dijital sistemden yanayız. Ancak bu dijital platformlar, piyasada başka hiçbir oluşuma yaşam hakkı tanımıyor. Kurdukları sistemle tüm bileti kendi üzerlerinden geçirmeye zorluyorlar” diye konuştu. Dijital satışlardan elde edilen gelirin büyük bir kısmının Türkiye dışına aktarıldığını söyleyen Barış, “Yüzde 20’lik komisyonun yüzde 13’ünü obilet uygulaması alıyor. Bize sadece yüzde 7 kalıyor. O yüzde 7 ile biz kira mı ödeyelim, işçi mi çalıştıralım, sigorta mı yatıralım, vergi mi verelim? Elimizde kalanla ayakta kalmaya çalışıyoruz. En kötüsü de şu; Bu platformun yüzde 80’i Fransızlara ait. Yani Türkiye’nin kazancı yabancıya gidiyor” diyerek sitem etti.

“DEV FİRMALAR BİLE SİSTEM DIŞINA İTİLİYOR”

Bazı firmaların sistem dışına çıkarılarak gelir kaybına uğratıldığını söyledi. Dijital platformların ticari baskı kurduğunu vurgulayan Barış, “Sisteme girmeyen ya da onların istediği oranları kabul etmeyen firmalar dışarıda bırakılıyor. Komisyon oranını yüzde 6’dan yüzde 10’a çıkarıyorlar, ‘Ya verirsin ya sistem dışında kalırsın’ deniyor. Tek başlarına oldukları için kime ne yapacaklarına onlar karar veriyor” şeklinde konuştu. Barış, Metro Turizm örneğini vererek yaşanan durumu şu sözlerle anlattı, “Günde bin 500 sefer yapan Metro Turizm sistem dışına atıldı. Bu firma yaklaşık 55 bin kişiye ekmek veriyor. Sektördeki büyük firmalar bile bu sistem karşısında direnemiyor. Seferler durma noktasına geldi.”

“EMEK BİZDEN, KAZANÇ ONLARDAN”

Dijital bilet platformlarının mali yükümlülük taşımadan sektörden büyük pay aldığını belirten Barış, “Bu firmaların bir ofisi bile yok. Ne kira ödüyorlar, ne personel çalıştırıyorlar, ne de sigorta yapıyorlar. Sadece vergisini verip bir bilgisayarla tüm sektörü yönetiyorlar. Biz ise onlarca çalışan istihdam ediyoruz, vergi veriyoruz, kira ödüyoruz. Emeği biz veriyoruz, kazanan onlar oluyor” ifadelerine yer verdi. Dijital satışların sektördeki fiziksel noktaları geri plana ittiğini ve bu durumun artık sabır taşırdığını sözlerine ekleyen Barış, “Yolcu internetten bilet alıyor ama bir sorun yaşarsa yine bize geliyor. Kaybolan eşya, sefer iptali gibi konularda sorumluluk bize kalıyor. Artık diyoruz ki, o yolcu da gidip dijital firmayla ilgilensin. Biz gerçek yolcumuzla ilgilenelim” şeklinde konuştu.

“HERKES ŞİKÂYETÇİ AMA SESLERİNİ DUYURAMIYOR”

Dijital tekelleşme probleminin yalnızca AŞTİ’de değil, ülke çapında yaşandığına işaret eden Barış, Anadolu’nun dört bir yanındaki acentaların da aynı mağduriyeti yaşadığını dile getirdi. Yaşanan durumdan tüm firmaların şikâyetçi olduğuna vurgu yapan Barış, “Bu problem sadece Ankara’da değil; Van’dan Edirne’ye, Hatay’dan Kars’a kadar tüm şehirlerdeki otogar acentaları aynı baskıyı yaşıyor. Herkes şikâyetçi ama seslerini duyuramıyor. Biz Ankara’daki esnaflar olarak bu işin öncülüğünü yapıyoruz” ifadelerine yer verdi. Dijital bilet sitelerinin, bilet fiyatlarını manipüle ettiğini de sözlerine ekleyen Barış, “AŞTİ’de 500 TL’lik bileti 400 TL’ye satıyoruz. Yolcuya yüzde 10 indirim yapıyoruz. Ancak insanlar kolay olduğu için dijitalden alıyor. Oysa bu kolaylık Türkiye’ye pahalıya patlıyor. Hem sektör hem de ülke ekonomisi zarar görüyor” dedi.

DEVLETTEN NET DURUŞ BEKLENİYOR

Bütün bu yaşananlara karşı yasal mücadele sürdüklerini dile getiren Barış, “Acentalardaki esnaf evine ekmek götüremez hale geldi. Dernek olarak bu konuda gerekli adımlı attık. Türkiye genelindeki ajantaların hakkını aramak için Rekabet Kurumu’na ve CİMER’e başvurduk” dedi. Bu durumun sadece dilekçe vermekle çözüme kavuşamayacağına dikkat çeken Barış, “Devletimizin bu konuda net bir duruş sergilemesini bekliyoruz. Bu sadece bir esnafın değil, ülke ekonomisinin meselesi” diyerek cümlelerini sonlandırdı.