Ölüm ve yas süreci günün sonunda hepimizin yaşayacağı ve kaçamayacağı bir süreç. Her birimiz yaşamımızda kayıplar ve kayıp tehditleriyle karşılaşırız. Bu kayıpların ölümle sonuçlanmasıdır yas sürecinin başlamasına neden olan. Ölüm ve yas süreci bizlerin yaşama tekrardan tutunmamız için yaşanması gereken doğal bir durum. Ölüm bir sona eriş ve geri dönülemez bir süreç. Bu yüzden ölüm ve yas sürecinin sağlıklı şekilde tamamlanması, gerek duyulursa terapi desteği alınması çok önemli bence.

Kayıplarımızın ardından yaşadığımız doğal süreçtir yas. Ölümden duyduğumuz üzüntüdür aynı zamanda. Süreçte ortaya koymuş olduğumuz fiziksel, duygusal, bilişsel ve davranışlar tepkilerdir aynı zamanda. Yaşamımızı zorlar, ancak yas bir hastalık değildir sonuçta. Yas süreci bireysel bir yolculuk, ölüme dair verdiğimiz tepkiler de bireysel tepkiler. Sevdiğimiz kişinin ölümünden sonra bazılarımız daha sakin kalıyor, bazılarımız ise daha yoğun tepkiler verebiliyor. Yas sürecinin genelde 6 ay ile 24 ay arasında devam ettiğini söylüyor uzmanlar. Ancak normal anlamda yas sürecinin 6 ay içinde tamamlanmasını beklediklerini de ekliyorlar söylemlerine.

Yas sürecinde verilen tepkileri, midede boşluk, nefes alamama, boğulma hissi, seslere duyarlı olma, enerjisizlik, yorgunluk, iştah artması ya da iştah azalması, inanamama, işitsel ve görsel halüsinasyonlar, ölen kişinin yaşadığına dair inanç, ölen kişinin sesini duyma ya da silüetini görme, şaşkınlık, şok, inkâr, öfke, suçluluk, suçlama, yalnızlık, umutsuzluk, ağlama, dalgınlık, çağırma, ölen kişiyi hatırlatan şeylerden kaçınma, sosyal çekilme, uyku bozukluğu olarak sıralamışlar.

Burada önemli olan yas sürecini en normal şekilde geçirmek. Normal yas kişinin tekrardan eski yaşam dengesine kavuşması için yaşaması gereken bir süreç. En önemli evre bence kaybın gerçekliğini kabul etmek. Ölümle tam anlamıyla yüzleşerek, kişinin öldüğü ve asla geri dönmeyeceği kabul edilmeli.

Ölüm kişinin acı hissetmesine neden olmakta. Ölen kişinin tekrar görülmeyecek olması kişinin acısını arttırmakta. Bu acıyı kabullenmek ve yaşamak önemli olan. Bu noktada duyguları ifade etmemek, ölümü kabullenmemek yasın yaşanma sürecini arttırmakta. Bu durum ise kişinin yaşam kalitesini, kişilerarası ilişkilerini, iş hayatını, sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkilemekte.

Kayıplarımızdan sonraki sürecimize olan etkilerle haftaya devam etmek üzere…

Sağlıcakla kalın…