Giriş…

Bu makalede, çalışmalarını Ankara’da sürdürmek üzere 18 Aralık 1919 tarihinde Sivas’tan ayrılan Mustafa Kemâl Paşa liderliğindeki bazı Temsil Heyeti üyelerinin 19 Aralık’ta güzergâh üzerinde bulunan Kayseri’ye gelmeleri ile 19-20 Aralık’ta orada yapmış oldukları ziyaretlerden bahsedilmektedir.

Öncesi…

Mondros Mütârekesi (30.10.1918) sonrasında vatan topraklarının İtilaf kuvvetleri tarafından mesnetsiz gerekçelerle yer yer işgâl ediliyor olmasına rağmen İngiltere’nin insafına sığınarak kötünün iyisi bir barış anlaşması kotarmaya yönelik tutum ve politikalar izleyen ve Türk milletini de adeta sahipsizmiş durumuna düşüren İstanbul’daki Saray ve hükûmetin bu acziyetine karşı İstanbul’daki hükümetin yerine, Sivas Kongresi’nde (04-11.09.1919) Türk milleti adına “yürütme” yetki ve görevini üstlenmek üzere Mustafa Kemâl Paşa başkanlığında bir Temsil Heyeti seçilmiş, Paşa başkanlığında 18-26 Kasım 1919 tarihlerinde Sivas’ta yapılan Kumandanlar Toplantısında da Batı Anadolu’nun kayda değer ölçüde Yunan işgâlinde olması ve başlatılan millî direnişte asıl mücâdelenin Batı Cephesinde verilecek olması nedeniyle Temsil Heyetinin Ankara’ya taşınması kararlaştırılmıştır.

Sivas’tan Kayseri’ye…

Mustafa Kemâl Paşa başkanlığındaki Temsil Heyeti, Sivas Lisesi önünde toplanan binlerce atlı, arabalı ve yayadan oluşan sevgi gösterileri arasında üç otomobillik (ikisi dolma lastikli) bir konvoyla 18 Aralık 1919 Perşembe günü yola çıkar.

Paşa’nın yol arkadaşları arasında ise; Rauf (Orbay) Bey ve Mazhar Müfit (Kansu) Bey’den başka, Hakkı Behiç (Erkin) Bey, Binbaşı Hüsrev (Gerede), Dr. Refik (Saydam) Bey ve Yâver Cevat Abbas (Gürer) Bey’in bulunduğu bilinmektedir.

Paşa ve refâkatindeki Temsil Heyeti üyeleri, 19 Aralık Cuma günü akşam üzeri Kayseri’ye ulaşmıştı. Kayserililer hava soğuk ve karlı olmasına rağmen Paşa ve arkadaşlarını coşkulu bir şekilde karşılarlar.

Paşa, beraberindeki Rauf Bey ve diğer heyet üyeleri ile Çifte Kümbedler'de otomobilinden inerek Türk Bayraklarıyla süslenmiş cadde ve sokaklarda yediden yetmişe toplanan Kayseri halkının “Yolunda ölmeye hazırız Paşam” sözleriyle alkışlanmışlardı. Halkı selamlayarak geçen Paşa ve beraberindekiler İmamzâde Reşid Bey'in evine inerler.

İmamzâde Reşid Bey, Faik SeIenk ve İbrahim Safâ Bey konuklara hizmet etmek üzere onlara refâkat etmişler, Paşa ve arkadaşları da bahse konu ikâmetgâhta geç saatlerde yemeklerini yemişler ve Kayseri ileri gelenlerini kabul etmişlerdir.

Paşa, Mazhar Müfid Bey ve Hüsrev Bey, İmamzâde Reşid Bey'in evinde, Rauf Bey de Nuh Naci Bey'in evinde misafir edilir.

Ertesi gün (20 Aralık Cumartesi) sabahtan itibaren Paşa başkanlığındaki Heyet, belediyeyi ziyaret etmiş, ardından da Kayseri halkı, esnafı ilim ve din adamlarından ileri gelenler ile Râşid Efendi Kütüphânesinde bir toplantı yapmıştır. Bu toplantıda, Paşa hâzîrûna ülkenin içine düştüğü bu kötü durumdan ancak birlik ve beraberlik içerisinde milletçe kurtulunacağını söyler ve yardımlarını ister. Hâzîrun da gerekeni yapacaklarını ve destek vereceklerini Paşa’ya bildirirler.

Konuk heyet, bu toplantıdan sonra Kayseri halkı üzerinde büyük etkisi olan saygın din adamı Kızıklızâde Hoca Kâsım Efendiyi evinde ziyarete gitmişlerdir. Bu görüşmelerde Hoca Kâsım Efendi, Paşa’ya şöyle hitap eder: “Doğudan mavi gözlü bir zât gelecek ve bu vatanı kurtaracak. Allah’ül-alem, o zât-ı muhterem siz olsanız gerektir.” Bu sözler ve ardından Hoca Kâsım Efendinin yapmış olduğu dua, Paşa ve arkadaşlarını son derece memnun etmiştir.

20 Aralık Cumartesi gününü çeşitli toplantı ve görüşmelerle tamamlayan Paşa ve arkadaşları, Kayseri'de ikinci tarihî günü ve geceyi de aynı evlerde geçirirler.

Not: Bir sonraki yazımızda da Temsil Heyetinin Kayseri Halkına Beyannamesinden bahsedeceğiz.

© 2025. Bu makalenin / yazının içeriğinin telif hakları yazarına ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereği kaynak gösterilerek yapılacak kısa alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve dağıtılamaz.

KAYNAKLAR

Celal Erikan, Kurtuluş Savaşı Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 2014.

Mahmut Goloğlu, Millî Mücadele Tarihi-III, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1. Baskı, İstanbul 2010.

Kemal Göde, “Atatürk’ün Kayseri Ziyaretleri”, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1173398, Erişim Tarihi: 05.12. 2025.

Zeki Sarıhan, Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1994.