Giriş…

Bu makâlede, çalışmalarını Ankara’da sürdürmek üzere 18 Aralık 1919 tarihinde Sivas’tan ayrılan Mustafa Kemâl Paşa liderliğindeki bazı Temsil Heyeti üyelerinin güzergâh üzerinde bulunan Hacıbektaş’ta 22 Aralık’ta yapmış oldukları ziyâretlerden bahsedilmektedir.

Öncesi…

Mondros Mütârekesi (30.10.1918) sonrasında vatan topraklarının İtilaf kuvvetleri tarafından mesnetsiz gerekçelerle yer yer işgâl ediliyor olmasına rağmen İngiltere’nin insafına sığınarak kötünün iyisi bir barış anlaşması kotarmaya yönelik tutum ve politikalar izleyen ve Türk milletini adeta sahipsizmiş duruma düşüren İstanbul’daki Saray ve hükûmetin bu acziyetine karşı İstanbul’daki hükûmetin yerine, Sivas Kongresi’nde (04-11.09.1919) Türk milleti adına “yürütme” yetki ve görevini üstlenmek üzere Mustafa Kemâl Paşa başkanlığında bir Temsil Heyeti seçilmişti. Mustafa Kemâl Paşa başkanlığında 18-26 Kasım 1919 tarihlerinde Sivas’ta gerçekleşen Kumandanlar Toplantısında, Batı Anadolu’nun kayda değer ölçüde Yunan işgâlinde olması ve başlatılan millî direnişte asıl mücâdelenin Batı Cephesinde verilecek olması nedeniyle Temsil Heyetinin çalışmalarının Ankara’ya taşınması kararlaştırılmıştır.

Bu karar doğrultusunda çalışmalarını Ankara’da sürdürmek üzere 18 Aralık’ta Sivas’tan ayrılan Mustafa Kemâl Paşa liderliğindeki bazı Temsil Heyeti üyeleri 19 Aralık’ta güzergâh üzerinde bulunan Kayseri’ye gelmişler, 19-20 Aralık’ta orada ziyâretlerde bulunmuşlar, bu kapsamda Paşa başkanlığındaki Temsil Heyeti tarafından 20 Aralık’ta Belediye ziyâret edilmiş, ardından Kayseri halkı, esnafı, ilim ve din adamlarıyla Râşid Efendi Kütüphânesinde ülkenin kötü durumu ve bu durumdan nasıl kurtulunacağına dair toplantı yapılmış, hâzîrûn ise gerekeni yapacaklarını ve kendilerini destekleyeceklerini Paşa’ya bildirmiş, bu toplantının ardından Heyet tarafından, Kayseri halkı üzerinde büyük etkisi olan saygın din adamı Kızıklızâde Hoca Kasım Efendiyi evinde ziyâret edilmiş ve duâları alınmış, 21 Aralık sabahı da saat 09.00’da Kayseri halkına bir beyannâme yayımlanarak güzergâh üzerindeki Kırşehir’in Mucur kazâsına hareket edilmiştir.

Mucur Yolunda…

Temsil Heyeti öğle üzeri [bugün Kırşehir’in ilçesi olan] Himmetdede köyüne ulaşmış ve kısa bir mola verdikten sonra Mucur’a doğru yola devam eder.

Temsil Heyetine Himmetdede-Mucur arasında bulunan Topaklı köyü sınırına kadar Kayseri atlıları, Topaklı’dan sonra ise Kırşehir atlıları rehberlik eder.

Mucur’a Varış…

Aralıklı bir şekilde yağan kar ve yağmurdan tamamen çamurlaşan yolda güçlükle ilerleyebilen heyet, Mucur’a ancak 21 Aralık Pazar günü saat 20.30’da gelebilmişti.

Heyet, Kaymakamlık binasında Mucur ileri gelenleri ile ülkenin içinde bulunduğu durum hakkında genel bir görüşme yapmış, Mustafa Kemâl Paşa geceyi Kaymakamlık binasında, heyet üyeleri de Mucur eşrafının evinde geçirmişti.

Hacıbektaş’taki Mânidar Ziyâretler…

22 Aralık Pazartesi sabahı iki otomobil ile Hacıbektaş’a hareket edilmiş, Heyet öğle üzeri Hacıbektaş yakınındaki Yenice Çiftliğinde Hacıbektaşlılar tarafından karşılanmış, çiftliğin selamlık denilen kısmında kabul edilmiş ve kısa bir süre sonra gelen Hacı Bektaş-ı Velî Dergâh-ı Şerîfi Türbedârı ve Postnişîni Salih Niyazi Baba ile birlikte öğle yemeğini yenilmiş, daha sonra Hacıbektaş’a hareket edilmişti.

Paşa, Rauf Bey, Salih Niyazi Baba ve Mazhar Müfit Bey bir otomobille, heyet üyeleri ve Mucur Kaymakamı Cevat Bey de diğer otomobil ve atlı arabalarla Hacıbektaş’ta (I. Dünya Savaşı’nda kurduğu milis kuvvetle Kafkas Cephesi’nde Ruslara karşı savaşan) Müderris Çelebi Cemâlettin Efendi’nin dergâhına gelmişlerdi.

Çelebi Cemâlettin Efendi, Paşa’nın geleceğini öğrenince Hacıbektaş’tan kalkarak karşılama yeri olarak seçtiği Baştarla’ya kadar gitmişti.

Mustafa Kemâl Paşa ve Temsil Heyeti’ni Hacıbektaş’ta karşılayanlar arasında bulunan Hacıbektaş Kaymakam Vekili Nihat Bey, Paşa’ya, Cemâlettin Efendi’nin Millî Mücâdele yanlısı olduğunu belirtmişti.

Çelebi Cemalettin Efendi, bu önemli konuklarını kendi evinde ağırlamıştı. Paşa, Çelebi Cemâlettin Efendi’ye Heyet üyelerini tanıtmış ve daha sonra Çelebi Cemâlettin Efendi’nin dergâhında dinlenmeye çekilmişti. Akşam yemeği sırasında Çelebi Cemâlettin Efendi ile bir araya gelen Paşa ve Heyet üyeleri, Çelebi Cemâlettin Efendi’den Kuvâ-yı Milliye destek konusunda kesin söz almış ve böylece Hacıbektaş ziyâreti de amacına ulaşmıştı.

Ertesi sabah 23 Aralık Salı günü Heyet, Hacıbektaş Türbesini ziyâret etmiş ve Salih Niyazi Baba tarafından hazırlatılan öğle yemeğini de türbedeki meydan evi denilen kısımda yemişti. Paşa ve Heyet üyeleri yemekten sonra türbenin diğer bölümlerini de ziyâret etmişlerdi.

Hacıbektaş’tan Mucur’a Dönüş…

Hacıbektaş ziyâretini tamamlayan Paşa ve Heyet, olumlu bir izlenimle 23 Aralık Salı günü Hacıbektaş’tan ayrılıp Mucur’a dönmek üzere yola koyulurlar.

Aynı gün Mucur’a dönmüş olan Heyeti, bu kez Mucurlular ile birlikte Kırşehir’den gelen atlılar Kurugöl köyü mevkiinde karşılamışlar ve onların gelişi münâsebetiyle coşkulu bir tören düzenlemişlerdi.

Mucur’daki Coşku …

Kendilerini karşılamak üzere Kırşehir ve Mucur’dan gelen coşkulu kalabalığı gören Paşa ve heyet üyeleri, otomobillerden inmişler ve halkı selamlamışlardı.

Kaymakam Cevat Bey, heyet üyelerine ilçesi adına “hoş geldiniz” demiş ve bu sırada Mucur atlıları da Paşa ve Heyet üyelerinin önünde cirit oynamıştı.

Heyet, Mucur’a geldiğinde bu günkü Ziraat Bankası ve Hükûmet Binası arasında kız ve erkek ilkokul öğrencileri ile öğretmenleri bulunuyor, öğrenciler ellerinde; “Mustafa Kemâl Paşa Hazretleri Hoş Geldiniz” yazılı bir pankart taşıyordu.

Karşılama sırasında Kız İlkokulu Müdiresi Servet Fikret Hanımın 8-9 yaşlarındaki kızı Meliha tarafından Paşa’ya bir demet çiçek sunulmuş ve şiir okunmuştu.

Paşa; “Şimdiye kadar böyle içten bir karşılamaya rastlamadım. Mucurlular sağ olun. Vatan elden gidiyor. El ele verip düşmanlarımızı aziz topraklarımızdan kovacağız. Parolamız silah başına” şeklinde bir konuşma yapmış, küçük kız öğrencinin okuduğu şiire ve sunduğu çiçeğe teşekkür etmiş, memnuniyetini belirtmişti.

O sırada orada bulunan Gülizar Nine de doğaçlama olarak; “Kadem bastın safâ geldin Mucur’a, / Doğan aylar gibi doğ Kemâl Paşa” şeklinde, başlayan şiiri söylemişti.

Okul Müdiresi Servet Fikret Hanım da Paşa ve Heyet üyelerine hitâben, Mucur’a gelmelerinden duydukları memnuniyetlerini belirten bir konuşma yapmıştı. Paşa, duyduğu mutluluğu belirttikten sonra Servet Fikret Hanıma bir takdirnâme vermişti.

Müftüsünün duâsı ve niyâzı…

Paşa ve Temsil Heyeti bu coşkulu karşılama töreninden sonra halkla birlikte Kaymakamlık binasına gelmiş ve burada Mucur Müftüsü İsmail Hakkı Efendi uzunca bir duâ okuyarak Millî Mücâdele için başarı niyazında bulunmuştu.

Görüşmeler…

Kaymakamlık makamına Paşa’dan sonra Mucur Belediye Başkanı Derviş Bey, Hacı Fakının Nuri (Sarıoğlu) Bey ile birlikte, Belediye Meclisi üyelerinden Hacı Süleyman Bey, Tevfik Bey, Hacı Emin Bey, Derviş Mehmet Bey ve Hayri Efendiler gelerek Mucur halkı adına konuklara “hoş geldiniz” demişlerdi.

Paşa halktan, görüşmek isteyenleri kabul ederek, dileklerini dinlemiş ve ülkenin içinde bulunduğu durum hakkında açıklamalarda bulunarak, ülke ve milleti bekleyen felâketleri ve ne yapılması gerektiğini anlatmıştı.

Öğle yemeğini kaymakamlık binasında yiyen Mustafa Kemâl Paşa, daha sonra Mucur ileri gelenlerinin suallerini cevaplandırmıştı. 23 Aralık Salı gecesini Mucur’da geçiren Paşa ve Temsil Heyeti, 24 Aralık Çarşamba sabahı Mucur’dan ayrılarak Kırşehir’e hareket eder.

Not: Bir sonraki makâlemizde Temsil Heyetinin Kırşehir ziyâretinden bahsedeceğiz.

© 2025. Bu makâlenin içeriğinin telif hakları yazarına ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereği kaynak gösterilerek yapılacak kısa alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve dağıtılamaz.

KAYNAKLAR

Celal Erikan, Kurtuluş Savaşı Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 2014.

Mahmut Goloğlu, Millî Mücadele Tarihi-III, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1. Baskı, İstanbul 2010.

Mazhar Müfit Kansu, Erzurum’dan Ölümünde Kadar Atatürk’le Beraber, C. II, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1986.

Yavuz Özüçetin, “Kırşehir ve Kırşehirlilerin Millî Mücadele’de Üstlerine Düşen Görev”, Tarihin Peşinde -Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl 2024, Sayı: 31, https://www.tarihinpesinde.com/dergimiz/sayi31/07.pdf, Erişim Tarihi: 05.12.2025.

Zeki Sarıhan, Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C. II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1994.