Türkiye'nin Sosyal Güvenlik Sistemi:

Fakir Milletten Emekli Maaşı Almayı Zül Sayandan…

Mevcut Durum Ve Sürdürülebilirlik Sorunları.

Ülkemizin kurtuluş savaşı sonunda bin bir güç ve emekle oluşturduğu sosyal güvenlik sistemi çatırdar hale gelmiştir.

Kendisine emekli maaşı teklifini , ben fakir milletten emekli maaşı almayı kendime zül sayarım diyerek hamallıkla ölen Seyit Onasılardan, Kuşçubaşı Eşreflerin olduğu milletten çocuklarını SSK’lı yapan millete döndük…

Gelişmiş ülkelerdeki sosyal güvenlik sistemi, toplumun refah seviyesini korumak ve emeklilere hak ettikleri yaşam standardını sağlamak amacıyla çalışan ve emekli nüfus arasındaki sağlıklı ve dengeli bir ilişkiye dayanmaktadır.

Ancak, mevcut veriler, Ülkemizde bu dengenin sağlanamadığını ve sistemin sürdürülebilirliği konusunda ciddi sorunlar yaşandığını göstermektedir.

2024 yılı itibarıyla Türkiye'de 16.500.000 emekli bulunmaktadır ve bu emeklilere destek sağlayan 29.500.000 çalışan prim ödemektedir. Bu veriler, emekli/çalışan oranının 1.5 olduğunu ortaya koymaktadır.

Ancak, Gelişmiş ülkelerdeki gibi sosyal güvenlik sisteminin sağlıklı bir şekilde işlemesi ve emeklilere refah içinde yaşayabilecekleri maaşları verebilmesi için bu oranın ideal olarak 4 olması gerekmektedir.

Mevcut oran, sistemin kendi kendini döndürebilmesi için yeterli değildir ve sürdürülebilirlik açısından büyük bir risk teşkil etmektedir.

Sosyal güvenlik sisteminin sağlıklı işlemesi için sadece çalışan ve emekli oranı değil, aynı zamanda demografik yapının da dengeli olması gerekmektedir. Bu bağlamda, doğum oranlarının yüksek, yaşlı nüfus oranlarının ise düşük olması ideal kabul edilmektedir.

İdeal durumda, doğum hızı 2, yaşlılık hızı ise 1 olmalıdır ki çalışan nüfusun artışı yaşlı nüfusun artışını dengeleyebilsin.

Ancak, Türkiye'de son yıllarda doğum oranı 1.51'e düşerken, yaşlı nüfus oranı hızla artarak %10'u geçmiştir. Bu demografik değişim, sosyal güvenlik sistemi üzerinde büyük bir baskı yaratmaktadır. Mevcut trendler devam ederse, 2030'lu yıllarda Türkiye'nin yaşlı nüfus oranının %30'lara ulaşması beklenmektedir. Halen en yaşlı nüfusa sahip Avrupa Birliği ülkeleri arasında yerini hızla almakta olan Türkiye, bu durumu yönetmekte zorlanabilir.

Türkiye'de uygulanan popülist sosyal güvenlik politikaları, sistemin sürdürülebilirliğini tehdit eden bir diğer faktördür. Kısa vadeli siyasi kazanımlar uğruna yapılan düzenlemeler, uzun vadede sosyal güvenlik sisteminin finansal sağlığını olumsuz etkilemektedir. Emekli maaşlarının artırılması veya erken emeklilik gibi politikalar, sistemin mali yükünü artırmakta ve çalışan nüfusun üzerine daha fazla yük bindirmektedir.

Türkiye'nin sosyal güvenlik sistemini sürdürülebilir kılmak için atılması gereken adımlar şunlardır:

1. Doğum Oranlarının Artırılması: Nüfus artış hızını artırmak için aileleri teşvik edici politikalar geliştirilmelidir. Çocuk bakım hizmetlerinin iyileştirilmesi, ailelere maddi destek sağlanması gibi önlemler doğum oranlarını artırabilir.
2. Yaşlı Nüfus İçin Politikalar: Yaşlı nüfusun sosyal güvenlik sistemine getirdiği yükü hafifletmek için erken emekli olan grupların iş gücüne katılımını teşvik eden politikalar geliştirilebilir. Ayrıca, sağlıklı yaşlanma programları ile yaşlıların sağlık harcamalarının azaltılması hedeflenmelidir.
3. Sosyal Güvenlik Reformları: Popülist yaklaşımlardan uzak, uzun vadeli sürdürülebilirliği hedefleyen sosyal güvenlik reformları yapılmalıdır. Emeklilik yaşı, prim ödeme gün sayısı gibi konularda düzenlemeler yapılarak sistemin finansal yapısı güçlendirilmelidir.
4. Eğitim ve İstihdam Politikaları: Genç nüfusun iyi eğitim alması ve iş gücüne etkin şekilde katılması sağlanmalıdır. Nitelikli iş gücü, hem ekonomik büyümeye katkı sağlar hem de sosyal güvenlik sisteminin mali dengesini korur.

Türkiye'nin sosyal güvenlik sistemi, mevcut yapısıyla sürdürülebilirlik konusunda ciddi tehditlerle karşı karşıyadır. Demografik yapının değişmesi ve popülist politikaların etkisi, sistemin finansal sağlığını zayıflatmaktadır. Uzun vadeli planlamalar ve reformlarla bu sorunların üstesinden gelinmesi mümkündür. Türkiye, sosyal güvenlik sistemini yeniden yapılandırarak, hem çalışan nüfusun hem de emeklilerin refahını koruyabilir ve sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi oluşturabilir.

Saygılarımla…