Su, yaşamın temel kaynağı olmasına rağmen, biz insanlar onun sonsuz olduğunu varsayarak yaşıyoruz. Oysa dünyada ve ülkemizde su kaynakları hızla tükeniyor. Bu tehlike artık sadece kurak bölgeleri değil, Türkiye’nin başkentini de tehdit ediyor. Özellikle Ankara’nın içme ve kullanım suyu ihtiyacı, gün geçtikçe artan bir baskı altında.

Türkiye, sanılanın aksine su zengini bir ülke değildir. Kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı, 2024 verilerine göre yaklaşık 1.313 m³. Bu rakam, Birleşmiş Milletler’in “su stresi sınırı” olan 1.700 m³'ün oldukça altındadır. Türkiye'nin 2030 yılında kişi başına düşen su miktarının 1.100 m³'ün altına düşeceği öngörülmektedir. Bu da ülkemizi “su fakiri ülkeler” sınıfına sokacaktır.

Ankara'nın su ihtiyacı, büyük oranda Çamlıdere Barajı, Kesikköprü Barajı, Kızılırmak Havzası ve Gerede Sistemi üzerinden karşılanmaktadır. ASKİ verilerine göre, 2025 başı itibarıyla Ankara’nın yıllık içme suyu ihtiyacı yaklaşık 1.200 milyon m³’tür. Barajlardaki toplam kullanılabilir su miktarı 500 milyon m³ civarına düşmüş durumda. Baraj doluluk oranı %25’in altına gerilemiştir.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, son 10 yılda Ankara'daki yıllık yağış oranı %20 azalmıştır. Kış aylarında kar yağışı neredeyse hiç görülmemektedir. Bu da yer altı sularının beslenmesini engellemektedir. Ankara’da bir kişi günde ortalama 150-170 litre su tüketmektedir. Bu miktarın en az %30'u doğrudan boşa harcanmaktadır.

Ankara çevresinde yaklaşık 10 bin kayıt dışı hobi bahçesi bulunduğu tahmin edilmektedir. Bu alanlarda su genellikle kaçak sondaj kuyuları ile sağlanmaktadır. Tarımda vahşi sulama yöntemleri hâlâ yaygındır. ASKİ verilerine göre Ankara’daki içme suyu şebekesinde %25’e varan fiziki su kaybı mevcuttur.

7 Maddelik Su Strateji Önerisi

???? 1. Yağmur Suyu Hasadı Zorunlu Olmalı

Tüm yeni yapılarda çatı sularının depolanmasını sağlayan sistemler zorunlu hale getirilmeli. Bu su, klozetlerde, peyzaj sulamada ve temizlikte kullanılabilir.

???? 2. Gri Su Sistemleri Teşvik Edilmeli

Banyo ve lavabo suları, filtrelenerek yeniden kullanılmalı. Hem ev ekonomisine katkı sağlar, hem de su tüketimini %30 azaltır.

???? 3. Hobi Bahçeleri Sıkı Denetlenmeli

Kaçak sondaj kuyuları kapatılmalı. Hobi bahçelerine su temini izne ve kotalı sisteme bağlanmalı.

???? 4. Akıllı Sayaç ve Kademeli Tarife Sistemi

Az su kullananlara düşük, çok tüketenlere daha yüksek ücret uygulanmalı. Bu, israfı azaltan etkili bir ekonomik yöntemdir.

???? 5. Tarımda Modern Sulama Yöntemleri

Damlama ve yağmurlama sulama sistemleri teşvik edilmeli. Vahşi sulama tamamen yasaklanmalı.

???? 6. Eğitim ve Farkındalık Çalışmaları

Su bilinci küçük yaşta kazanılır. Okullarda su okuryazarlığı dersi zorunlu hale getirilmeli. Kamu spotları artırılmalı.

???? 7. Belediye ve İl Özel İdareleri Su Komisyonu Kurmalı

Her yerel yönetim, kendi su haritasını çıkarmalı ve özel su yönetim politikası oluşturmalıdır.

Kuraklık artık sadece kırsalın değil, metropollerin de kaderini belirliyor. Ankara gibi büyük bir şehrin su sıkıntısı yaşaması, diğer iller için de uyarıcı bir senaryo niteliği taşıyor. Bugün bireysel ve kurumsal farkındalık yaratılmazsa, yarın ne barajlar ne de tüneller ihtiyacı karşılayabilir.

Unutulmamalı: Su, sadece bir kaynak değil, medeniyetin temelidir.

Saygılarımla…